S obzirom na to da na MikroFAF-u prikazujemo sve zamislive video-forme trajanja do 15 minuta, imala sam prilike da zavirujem u dokumentarni, animirani, trash, horor, igrani, dramu, triler, eksperimentalni film, video-art, muzički video…
Autori filmova na MikroFAF-u se kreću, kad se obuhvate sve takmičarske kategorije (Uradi-sam, Nezavisni, Juniorski film i Specijalna kategorija, koja se svake godine menja), od dece do penzionera. Tako smo tokom izdanja 2020. imali najmlađu autorku od 10 godina, a najstarijeg reditelja od 76, oboje iz Amerike. U pitanju su dva potpuno različita odgovora na naše pitanje „Možete li da dišete“?
Film Death in the Time of Quarantine 67-godišnjeg Logana Fraja (Logan Fry) je treš horor sniman tokom lockdown-a u Ohaju, a zaplet se bazira na lucidnom sanjanju: muž se žali ženi da je sanjao da je umro i vrlo živopisno posmatrao svoju sahranu, a čak je sreo i Smrt lično. Sve ovo je prožeto flashback-ovima iz sna i omažima hororima koji su ušli u istoriju, ali pravi užas te noćne more je u tome što je u pitanju „kovid sahrana“, te protagonisti gotovo niko nije došao na opraštanje.
Kroz ovu crnohumornu lo-fi parodiju autor je dao sebi oduška tokom pandemije, a film je sniman u kućnim uslovima. Logan u filmu i tumači glavnog lika, a u filmu je i umro od Kovida, baš nakon što je izjavio da je to sve fake news. Postupak koji Logan Fraj često korisiti u svojim, kako ih on zove, „bad films for good people“, jeste uklapanje sekvenci iz filmskih klasika i isečaka iz vesti sa autorskim scenama, uz specijalne efekte.
Inače, Logan je već 2018. posetio Srbiju i Beograd, provevši sa nama nekoliko dana u Kinoteci tokom 9. MikroFAF-a, kada je prikazan njegov film Ro-Boob: The Farting Robot Monster i tom prilikom mu je uručena posebna pohvala žirija za fetišistički film. Ro-Boob je hibridna kombinacija igranih scena, 2D i kolažne animacije, find footage-а, natpisa sa tekstom kao u starim nemim filmovima i specijalnih efekata, a sve to upakovano u 3B tematiku (Triple-B: Blood, Boobs and Beast) i inspirisano Ed Vudom (Ed Wood), Džonom Votersom (John Waters) i Don Dolerom (Don Dohler).
U kategoriji juniorski film, Isa Filips (Isa Philips) je debitovala sa svojim filmom Distance Between. Desetogodišnja autorka je prikazala svoju sociološku opservaciju života u SAD u 2020. godini, tako što je pristupila problematici antirasističkih nemira u Americi iz ugla devojčice čija majka je policajka i za koju je čula u školi da spada u „bad people“ i ne zna kako sa time da se nosi.
Black Cherries, Unija Rava (Uni Rav) i Adija Ajmanija (Addi Ajmani), iz kategorije indie filma međunarodne selekcije, poetski je prikaz iste problematike, ali iz ugla žrtava rasizma, kroz intimno ređanje slika koje ukazuju na opasnost u kojoj žive Afroamerikanci, i uz poentiranje glavnog aktera dok leži na betonu okružen milicijom, a čiji glas se stapa sa glasom naratora u rečenici: „No more black blood, only black cherries“.
Ono što bih mogla da istaknem kao neko svoje lično zapažanje o odlikama američkog kratkog nezavisnog filma, svakako je to da je u rediteljskim postupcima i dalje dominantan uticaj Tarantina, da se prave česti omaži Orsonu Velsu, rabi se upotreba kosih kadrova, ekstremnih uglova kamere i crno-bele tehnike. Ovo je naročito istaknuto u filmu Banality of Evil Džulijana Ilijeva (Julian Iliev), koji meni i nije neki favorit, jer je dosta nespretno strukturiran, ali za DIY film je svakako glumački prevazišao mnoge skupe produkcije, koje sam gledala sa ovog područja. Autor je pošao od ideje da dočara mučenje koje policija vrši nad meksičkim imigrantima. Crno-bela tehnika je ovde korišćena ne bi li se dodatno potcrtali iskrivljenost ksenofobičnog uma i društveni poredak koji deli pogled na svet na crno i belo, a nagnuta kamera se pojavljuje u ključnim dramskim momentima za glavnog lika. Ista tehnika koristi se i u Distance Between, a u Chickens se u najtežim trenucima za žrtve prelazi iz kolora u crno-belu fotografiju.
Kada sam već istakla crno-belu tehniku, tu je i zanimljivi eksperimentalni film City of Covid and Clay, sa 11. MikroFAF-a, u kojem se u nekoliko minuta bezbojnog dokumentarnog portretisanja Njujorka vide retki gradski pejzaži bez ljudi – pusti poznati delovi Njujorka, prazan metro, zamrznuti tržni centri i barovi… Kamera koja fluidno „putuje“ dublje u grad, tu i tamo uspeva da uhvati ponekog beskućnika, uličnog svirača u donjem vešu i slične karaktere velikih gradova, koji su možda ostali „slobodni“ i tokom lockdown-a.
Marija Rodić
(filmska rediteljka, umetnička direktorka MikroFAF-a, predvodnica „Satibare“)
Foto: “Ro – Boob: The Farting Robot Monster, Logan Fry, 2017. i plakati: “Death in the Time of Quarantine”, Logan Fry, 2020. i “Black Cerries”, Uni Rav, Addi Ajmani, 2020.