(Istorija popularne kulture Kragujevca 1990 – 2000…+, drugi deo, priča 4.)

Kole i ja smo se našli na kafi u ustaljenoj “sigurnoj kući” – “Sinemi” u holu bioskopa “Šumadija”, koja nam je u prepodnevnim satim služila kao mesto za druženje, ali i poslovne planove. Bila je blizu naših radnih mesta, njegovog tada aktivnog, “Metletvice” i mog bivšeg na “Kanalu 9”.

• “Šta misliš da ponovimo ono sa “Prostorom” u Beogradu? Samo da ovoga puta vodimo ove naše u njihov Dom omladine?” – predložih drugaru.
• “Gde da nađemo prevoz?” – upita Kole.
• “Radimo neprofitno sve, promocija scene, njihova tehnika, opština daje bus, što da ne probamo…” – odgovorih, dok smo počeli, kao po komandi da okrećemo telefone.

I zaista, profesor Sveta je kao većnik za kulturu i ostalo obezbedio bus, plus hranu i osveženje za muzičare iz opštinskog restorana, beogradski Dom tehniku, a ja sam kao vođa puta na nekoj ekskurziji, krenuo da prebrojavam putnike, što je bio najteži posao, jer smo pošli svi – i muzičari i drugari i njihove devojke i oni koji su trebali da sviraju i oni koji su pošli da bodre.

• “Laza, Rada, Marko sa ženom, Sale…Kariš, ne krij se, vidim te…” – počeh da brojim pola alternativaca grada. I shvatih da je to nemoguće, jer su se svi izmešali i počeli da se zezaju. Ipak smo predstavljali našu scenu, bila je to sjajna stvar.
• “Vozi majstore” – povika Kole i poče da slaže u kutiju materijal za štand “Metletvice” na događaju.
• “Ko je došao – došao je, ionako ima bar tri benda više od najavljenih.” – rekoh mu zadovoljno…

 

Foto 01: Publika akcije “KG Calling BG” u beogradskom Domu omladine.

Predstavljanje kulturne scene jedne zajednice u drugim sredinama, u nekadašnjoj državi je najčešće funkcionisalo po principu gostovanja samog grada, najčešće tzv. “gradova pobratima” (engl. “twin towns” ili “sister cities”) sa izabranim programima javnih institucija i organizacija kulture (izložba, predstava, koncert…) i uzvratnim posetama, a taj model je funkcionisao i kasnije. Kao i pojedinačna gostovanja umetničkih formi u drugim sredinama.

Međutim, u domenu popularne kulture, svakako će biti na nacionalnom nivou zabeležena akcija sa početka osamdesetih godina prošlog veka, nazvana “Dobrodošli…/…Bolje vas našli!”, odnosno “Pozdrav iz Zagreba/Beograda”, bazirana na razmeni rok muzičara iz pomenutih gradova u vidu namenskih koncerata.

Prvo su u januaru, 1981. godine, u beogradskom Domu omladine, u okviru manifestacije “Pozdrav iz Zagreba”, tri dana svirali “novotalasovci” – Haustor, Film i Prljavo kazalište, a potom je iste godine kasnije, u Zagrebu održan uzvratni koncert pod nazivom “Pozdrav iz Beograda” sa Šarlom, Idolima, Orgazmom, plus Pilotima i Rok mašinom. Četiri godine kasnije, beogradski magazin “Rok” je u zagrebačkom “Kulušiću” organizovao program “Bolje vas našli” sa Brejkersima, Duh Nibor i Tunelom. Kasnije, dvehiljaditih, beogradske inicijative su dolazile u sličnim razmenama iz civilnog sektora, mada je i UK “Parobrod” 2010. inicirao manifestaciju “Ekspres Zagreb”.

Kragujevačka scena je, sličnom metodom, ali vezano za inicijative unutar države, imala sredinom devedesetih dve inicijative. “Scena” iz Kragujevca je na beogradskom Sajmu napravila veliki rok događaj “Rokenrol zauvek” na kome su nastupali etablirani bendovi poput EKV-a za znatno širu javnost, dok je “K9 Rock section” privatne televizije “Kanal 9” uz podršku beogradskog studija “Akademija” u klubu “Prostor” bivšeg bioskopa predstavila lokalne bendove poput ČBS, Johanbeen, Sinova Albrehta, KBO!…

Foto 02: Baner ispred beogradskog Doma omladine sa najavom akcije “KG Calling BG”.

Ostaće zabeleženo, da je događaj koji je po većini karakteristika ličio na neku vrstu “kulturne akcije” pokrenut na proleće dvehiljadite godine pod nazivom “KG Calling…”. Kako teorija kaže (po Dragićevič – Šešić i Stojkoviću), sama kulturna akcija, kao “institucionalna, društveno vođena animaciona akcija šireg značaja”, mora koristiti sve oblike difuzije kulture, ali podrazumeva i “uključivanje različitih grupa stanovništva, organizacija, institucija i udruženja građana” sa ciljem buđenja interesovanja zajednice ka određenom problemu i pokretanjem onih koji ga mogu rešiti.

Foto 03: Štand “Metletvice” na prvom “KG Calling BG” u Domu omladine Beograda.

A sam proglas “KG Calling”, koji je objašnjavao svrhu akcije i istovremeno je najavljivao, bio je sledeći:

”KG Calling”

Ciljevi akcije:

1. Promovisanje alternativnog sektora (pop culture, nezavisni i niskobudžetni mediji, nevladine organizacije);
2. Povezivanje i saradnja sa drugim gradovima/regionima na bazi reciprociteta;
3. Probijanje “blokade” centralizma.

Promoteri : NGO „MillenniuM“, novinarnica „Metletvica“, Skupština grada Kragujevca, studio „Češnjak“, magazin „Butcherian Vibe„, Druga boja Radio Kragujevca, TV Kragujevac, „Nezavisna Svetlost“, RTV K9.

KG Calling (BG)

Beograd, 08.04.2000. godine, Dom Omladine, 23:00

• Koncert (Propaganda 117, Akt, Slovenska Nekropola, Čovek bez sluha, Thimble, KBO! + specijalni gosti – Zvoncekova bilježnica),
• Promocija nezavisnih izdavačkih kuća „Češnjak records“ i „Butcher sound„,
• Promocija fanzina „Butcherian Vibe„,
• Promocija knjige „Nevidljive terazije Slobodana Stojanovića Kepe“ Mirka Jakovljevića.

Foto 04: ČBS u staroj postavi na “KG Calling BG”.

Ova alternativna “kulturna akcija”, bazirana na odličnoj svirci kragujevačkih rok bendova, pretežno alternativne provinijencije, privukla je pristojan broj publike u klubu beogradskog Doma omladine, sastavljene od pojedinačnih fanova bendova i njihove vrste muzike, uz podršku znatnog broja lokalnih “navijača”, zapravo kragujevačkih “poslenika na privremenom radu u Beogradu”, kao i nekolicine beogradskih medija.

Foto 05: Slovenska Nekropola, kragujevački gotičari kao animatori posebne publike glavnog grada na “KG Calling” dvehiljadite.

Ova jedinstvena akcije je delimično izvedena još jednom, 15. jula, oste godine u Novom Sadu, kada je u Kulturnom centru započet program debatom o nezavisnom sektoru u kulturi i projekcijom dokumentarnog angažovanog filma iz produkcije kragujevačkog “Otvorenog kluba” – “Mostar, ponovo!” o regionalnom pomirenju putem kulture, ali kako se “KG Calling NS” igrom slučaja poklopio sa tzv. “nultim” Egzitom, na obali Dunava kod studentskih domova tadašnjih, gde je Kulturni centar davao logistiku, od grupa su kratko, ali ne zbog obaveza domaćina, već zbog loših vremenskih prilika na otvorenom, nastupili samo – LUR i Thimble.

Foto 06: Thimble, “hard – core” odgovor iz Kragujevca brojnim fanovima glavnog grada, uz “Kožarevu” lokalnu podršku..

Već je bilo dockan, kada je opštinski autobus parkirao preko puta Doma omladine Beograda, sa upaljenim žmigavcima, dok je grupa umornih, ali zadovoljnih “akcijaša” lagano ulazila u njegovu toplu unutrašnjost, a neki od njih ubacivali u prtljažni deo svoje u kofere spakovane instrumente.

Kako se odmah videlo da deo nedostaje, jer su se privatno rasturili po Beogradu “u vidu lastinog repa”, što sa društvom, što sa fanovima, što svojim privatnim poslovima, Kole i ja smo čestitali događaj samo onima koje smo videli. I prepoznali, jer je par naših iskoristio prevoz opštinskim busom do kuće.

• “Jel’ ćeš ponovo da ih brojiš?” – upita me Kole uz umorni osmeh.
• “Posle onakve svirke, sami su se izbrojali kao dobri, nema potrebe više.” – odgovorih iskreno…

Foto 07: Specijalni gosti “KG Calling BG”, dvehiljadite u Domu, Zvoncekova bilježnica kao aranđelovačko – kragujevačko pojačanje i regionalni projekat.

dr Vladimir Paunović

 

Foto: (POP Forum arhiva/Naslovna: KBO! na „KG Calling BG“).